"Al snel na de herinrichting was er verschil te merken in het gedrag van de bewoners. Cliënten werden meer ondernemend."
De woningen aan Roost 4 en 6 hebben elk een eigen voordeur maar zodra je binnenkomt, stap je eigenlijk één groot woonhuis binnen. Wendy Janssen, regiebegeleider in opleiding, werkt al 13 jaar op dit woonhuis. Er wonen in totaal 13 bewoners die allemaal ernstig meervoudig beperkt zijn. Sommigen van hen zitten in een rolstoel en anderen kunnen (kleine stukjes) zelfstandig lopen. Het ontwikkelingsniveau van de cliënten ligt tussen de 3 maanden en 1,5 jaar. Samen met haar collega’s heeft Wendy de inrichting van de woning drastisch aangepast waardoor het welbevinden van de bewoners verbeterd is.
Van oud naar jong op Roost 6
Roost 6 heeft de laatste jaren door natuurlijk verloop een verschuiving in leeftijd meegemaakt. De leeftijd van de bewoners ligt hierdoor een stuk lager dan voorheen. Daardoor kregen de collega’s te maken met cliënten met andere behoeftes. Jongere bewoners hebben meer prikkels nodig. Het team heeft de woning daarop aangepast door gebruik van meer licht, kleuren, een centrale eettafel als ontmoetingsplek en een speelmat. “Door te proberen zijn we hier tot een goed resultaat gekomen met een inrichting waarin iedereen zich prettig voelt”.
Een dagje ouder op Roost 4
Wendy vertelt dat het op Roost 4 wat lastiger was. “Daar wonen wat oudere mensen, een aantal zijn slechtziend en er zijn een aantal rolstoelers bij. Met het ouder worden, begonnen de bewoners steeds meer in zichzelf te keren. Iedereen had zijn eigen stoel maar er was weinig ruimte om even buiten de groep te zijn. Weg van de prikkels of juist om te kunnen genieten van prikkels.”
Samen met een ergocoach en een gedragskundige is het team gaan kijken hoe ze de ruimte zo optimaal mogelijk konden inrichten. Hierbij rekening houdend met de denkwereld en behoeften van de cliënten én met praktische zaken zoals duidelijke looproutes en genoeg ruimte voor rolstoelen en tilliften.
Een veilige plek
“We zijn cliënten zo gaan positioneren met persoonlijke stoelen zodat ze altijd veilig zitten. Altijd op zo’n manier dat er niemand achter ze door kan lopen en zij het overzicht hebben over de ruimte. De bewoners die slechtziend zijn, zitten bij de deur zodat ze meteen horen dat er iemand binnenkomt. In dit hoekje wordt bovendien gewerkt met geurprikkels. Dit zorgt voor herkenbaarheid van de eigen veilige ruimte. De cliënten die het fijn vinden om rustig televisie te kijken hebben een gezellig plaatsje achterin gekregen maar wel op zo’n manier dat ze toch de ruimte kunnen overzien. Daarbij zijn er plekjes vrij gehouden voor het plaatsen van rolstoelen of andere zitmogelijkheden.”
Prikkels
In de woning wordt veel gewerkt met licht en beweging. Naast de eigen stoelen zijn er hoekjes ingericht waar cliënten van deze prikkels kunnen genieten. Bijvoorbeeld een lichtscherm met water waarin luchtbelletjes stromen. Kevser is één van de bewoners die hier graag tijd doorbrengt. Door de prikkels raakt ze minder in zichzelf gekeerd.
Een zitzak voor een spiegel geeft bewoners de mogelijkheid om het eigen lichaam beter te ervaren. “Wanneer een bewoner zijn eigen lichaam niet ervaart kan dit onrust veroorzaken. In de zitzak voelen ze het lichaam en zien zichzelf in de spiegel. Je kunt dit vergelijken met een baby die vol verwondering naar zijn eigen handjes kijkt.”
In de woonkamer staat er altijd een beamer aan. De prikkelverwerking op dit niveau is erg laag. Op het moment dat de collega’s de ruimte verlaten, is de grootste prikkel weg. Door gebruik te maken van beweging en licht wordt de alertheid vergroot en ervaren de cliënten de omgeving beter.
Gezamenlijke ruimte
“We hadden voor alle bewoners een mooi persoonlijk plekje bedacht maar er miste nog een gezamenlijke ruimte. We hebben ervoor gekozen om de eettafel in het midden van de kamer te plaatsen. Naast het raam zodat er veel licht op valt maar de cliënten ook vanuit binnen, buiten kunnen ervaren. We noemen het niet het eetgedeelte maar het samenkom gedeelte. Niet alleen de koffie wordt aan tafel gedronken maar we doen er bijvoorbeeld ook snoezelactiviteiten.”
In één dag om
“We hebben alle wijzigingen in één dag doorgevoerd. Omdat wij een nieuwe vloer kregen, waren de bewoners toch al niet thuis. Deze bewoners hebben ongeveer 8 weken nodig om aan een verandering te kunnen wennen. Dit was voor ons een mooi moment om alles in één keer te doen. Nu hebben ze ook maar één keer hoeven wennen.”
Al snel na de herinrichting was er verschil te merken in het gedrag van de bewoners. Cliënten werden meer ondernemend. Ze blijven niet meer in hun stoel wachten totdat de koffie hen aangereikt wordt maar ze gaan aan tafel zitten als ze zien dat de koffie eraan komt. Ze tonen meer initiatief en zoeken elkaar meer op. Wat ook leuk is om te zien, de jeugd zoekt af en toe de rust bij de ouderen en andersom krijgen de oudere bewoners wat meer prikkels tussen de jeugd. Dat geeft een leuke wisselwerking.
Wordt vervolgd
En het project is nog niet klaar. Binnenkort wordt ook de badkamer aangepast en daarna is de tuin nog aan de beurt. Dan is echt het hele woonhuis optimaal aangepast op de bewoners.